Chủ quán phở Bình Chánh vì đăng ký kinh doanh trễ mà bị khởi tố, vụ việc còn đang khiến dư luận xôn xao bởi công an đang hình sự hóa vụ việc dân sự. Sau đây là phân tích của giới Luật Sư trong ngành.
Cách đây vài ngày các trang báo đứa tin anh Nguyễn Văn Tấn ( cư ngụ quận Bình Tân) thuê mặt bằng tại số C12/26 khu phố 3, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh để mở quan cơm, cà phê, ăn sáng. Chỉ sau 5 ngày khai trương (13/8/2015) hai chiến sĩ Công an huyện Bình Chánh đến kiểm tra hành chính, lập biên bản vi phạm "kinh doanh không có giấy chứng nhận đăng ký kinh danh". Trước vụ việc trên anh Tấn đã lên UBND huyện ngay hôm sau để đăng ký chứng nhận kinh doanh hộ cá thể và 5 ngày sau anh nhận được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Số tiền phạt lên đến 17 triệu đồng khiến anh Tấn rơi vào thế tiến lùi không được bởi anh đã ký hợp đồng thuê thời hạn 5 năm mặt bằng trên với giá 4 triệu đồng/ tháng kèm thế chân, nếu bỏ thì mất tiền thế chân. Nên anh quyết định ngưng kinh doanh để tiến hành các thủ tục theo yêu cầu. Trong thời gian anh chưa kiếm được tiền nộp phát, hai cán bộ Công an huyện Bình Chánh lại đến kiểm tra, dù anh Tấn không còn kinh doanh không phép nhưng vẫn bị công an kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm! Theo Nghị định 178/2013/NĐ-CP biên bản lần này là ghi anh vi phạm hành chính về hành vi "sử dụng khu vực chế biến có côn trùng độc hại” và “sử dụng nước không đạt quy chuẩn kỹ thuật để chế biến thực phẩm”.
Căn cứ vào 2 biên bản kiểm tra vi phạm hành chính nói trên mà Công an huyện Bình Chánh sử dụng để khởi tố anh về tội Kinh doanh trái phép. Sự việc chưa dừng lại khi Bộ luật Hình sự 2015 lại bãi bỏ tội kinh doanh trái phép, vậy trong trường hợp này vụ án có bị đình chỉ không. Để giải đáp các thắc mắc trên một trang bảo điện tử đã tiến hành liên hệ với Luật sư Lê Ngọc Luân thuộc đoàn luật sư TP.HCM
Cơ sở pháp lý nào để luật sư khẳng định điều trên?
Ls. Lê Ngọc Luân: Điều 33 Hiến pháp 2013 quy định rất rõ về việc bảo đảm quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. Theo đó, mọi cá nhân, tổ chức được toàn quyền đầu tư và kinh doanh tất cả các lĩnh vực mà pháp luật không cấm.
Cạnh đó, Luật Thương mại 2005 và Nghị định 39/2007/NĐ-CP ngày 16/03/2007 của Chính phủ quy định về việc cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh. Điều đó cho thấy việc hình sự hóa một vấn đề dân sự trong vụ việc này là hành vi chà đạp, coi thường pháp luật của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát.
Luật đầu tư 2014 liệt kê rất rõ các ngành nghề kinh doanh có điều kiện bắt buộc phải đăng ký kinh doanh, ngoài các ngành nghề đó thì thương nhân, tổ chức không cần phải đăng ký. Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong vụ việc này cũng sai phạm rất rõ nên việc khởi tố, truy tố cho thấy sự vi phạm nghiêm trọng của các cơ quan đã nêu.
Điều mà tôi bất ngờ là ngay cả Viện Kiểm sát, một cơ quan không chỉ có chức năng công tố mà còn có cả chức năng giám sát các hoạt động tư pháp lại có thể ra cáo trạng truy tố một vụ việc vi phạm quá rõ ràng như thế này. Thú thực, tôi không thể tin vào những gì đã và đang xảy ra.
Theo quy định tại BLHS 2015 thì tội kinh doanh trái phép đã được bãi bỏ. Vậy trong trường hợp này phải xử lí như thế nào?
Ls. Lê Ngọc Luân: BLHS 2015 đã bãi bỏ tội Kinh doanh trái phép, tức là với hành vi kinh doanh trái phép sẽ không bị xử lý hình sự nữa. Mặc dù BLHS 2015 còn khoảng ba tháng nữa mới có hiệu lực thi hành (hiệu lực 1/7/2016) nhưng theo điểm d khoản 2 điều 1 Nghị quyết thi hành Bộ luật Hình sự thì tính từ thời điểm BLHS 2015 được công bố, sẽ không xử lý về hình sự đối với người thực hiện hành vi mà BLHS năm 1999 quy định là tội phạm những đã được BLHS 2015 bãi bỏ, trong đó có tội kinh doanh trái phép.
Cá nhân tôi cho rằng, Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát huyện Bình Chánh cần phải xem xét lại việc khởi tố vụ án và truy tố ông Nguyễn Văn Tấn ra tòa. Việc làm này cho thấy việc áp dụng pháp luật có phần tùy tiện và thiếu căn cứ.
Như đã phân tích ở câu hỏi đầu tiên, việc khởi tố, truy tố ông Nguyễn Văn Tấn là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng nên phải ra quyết định đình chỉ vụ án ngay lập tức. Nếu không sẽ ảnh hưởng đến chính sự thượng tôn pháp luật và niềm tin của người dân vào cơ quan tiến hành tố tụng.
Vâng, cảm ơn luật sư về cuộc trao đổi này!
Theo Nguoiduatin