HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ: 10 LỢI ÍCH CỦA HỆ THỐNG
THƯƠNG MẠI WTO (Phần II)
Với
những hiệp
định thương mại quốc tế luôn mang lại cho các chủ thể tham gia những lợi
ích tích cực lẫn tiêu cực, đặc biệt là với WTO
- một tổ chức thương mại lớn thì những tác động tích cực từ nó đem lại
càng lớn hơn bao giờ hết. Sau đây là 10
lợi ích từ hệ
thống thương mại WTO
1.
Gìn
giữ hòa bình:
Hệ
thống GATT/WTO sẽ giúp kiến tạo niềm tin. Trong cuộc chiến tranh
thương mại những năm 1930 thì chủ nghĩa bảo hộ hay đóng cửa không
ngoại thương là một xu thế phổ biến ở nhiều quốc gia nhằm thu mình trước
những ảnh hưởng từ phía thương mại thế giới, qua đó đã tác động ngược lại đến
các nước đang có nhu cầu tìm kiếm thị trường phát triển để rồi dẫn đến vấn đề một
quốc gia bảo hộ một quốc gia hay đúng hơn là hành động trả đũa, từ đó càng làm
các quốc gia "bị bão hộ" mất đi niềm tin vào thương mại tự do.
Với Hệ thống
thương WTO sẽ tạo ra một niềm tin to lớn, vững chắc cho các quốc gia còn thu
mình bởi những quy định, lợi ích từ nó đem lại có thể khiến họ mở cửa, thay đổi
tư duy để cùng phát triển kinh tế toàn diện.
2.
Giải quyết các mâu
thuẫn thương mại một cách xây dựng:
Với những
tác động thương mại từ Hệ thống WTO, số lượng sản phẩm được trao đổi, sản xuất
tăng lên đáng kể, nhiều nước, công ty tham gia vào thương
mại khiến những vấn đề tranh chấp nảy sinh. Hệ thống WTO giúp giải
quyết các tranh chấp một cách hòa bình, theo những quy định trình tự thủ
tục nhất định, mang
tính xây dựng hơn là chống phá, cạnh tranh bằng vũ lực.
3.
Hệ thống được xây dựng trên những nguyên
tắc nhất định để cuộc sống dễ dàng hơn với mọi người:
Tuy WTO
không thể đem lại sự
bình đẳng cho tất cả các nước nhưng có thể giảm bớt phần nào sự bất
bình đẳng, đem tiếng nói của các nước nhỏ đến các nước lớn cũng như giúp các cường
quốc tránh khỏi sự phức tạp trong hiệp định thương mại với các đối tác của
mình.
4.
Giảm
chi phí cuộc sống:
Hệ thống
WTO giúp giảm
bớt hàng rào mậu dịch thông qua thương lượng, áp dụng nguyên tắc không
phân biệt đối xử, qua đó giảm bớt chi phí sản xuất, giá thành hàng hóa và dịch
vụ. Đây là lợi ích từ WTO đem lại cho tất cả thành viên.
5.
Đem đến cho người tiêu dùng nhiều
lựa chọn hơn, và
phạm vi chất lượng rộng hơn để lựa chọn
Nhập
khẩu cho chúng ta có nhiều lựa chọn về cả hàng
hoá và dịch vụ lẫn phạm
vi chất lượng. Thậm chí chất lượng của hàng sản
xuất nội địa có thể nâng lên do chính sự
cạnh tranh từ hàng nhập khẩu. Nhiều lựa chọn hơn không đơn giản là vấn
đề người tiêu dùng mua hàng thành phẩm của nước ngoài. Hàng nhập khẩu còn được
sử dụng làm nguyên liệu, linh kiện và thiết bị cho sản xuất trong nước.
6. Thương mại làm tăng
thu nhập
Giảm bớt hàng rào thương mại cho phép thương mại tăng trưởng, điều này làm
tăng thu nhập – cả thu
nhập quốc dân và thu nhập cá nhân.
Dự tính của WTO về tác động của các thoả
thuận thương mại tại vòng đàm phán Uruguay 1994 là thu nhập của thế
giới có thêm từ 109 tỷ USD đến 510 tỷ USD.
7.
Thương mại kích thích tăng
trưởng kinh tế và đó có thể là tin tốt lành cho vấn
đề việc làm
Trên thực tế đã có bằng chứng căn cứ trên sự việc cho thấy rằng việc giảm
các rào cản thương mại là điều kiện tốt cho công ăn việc làm. Nhưng bức tranh
này rất phức tạp do nhiều yếu tố. Tuy nhiên, bảo hộ cũng không phải là cách để
giải quyết các vấn đề việc làm.
Có ít nhất hai luận điểm được chỉ ra về vấn đề này.
Thứ nhất, sẽ có những nhân tố khác xuất hiện. Chẳng
hạn, tiến
bộ công nghệ cũng có tác động mạnh đến việc
làm và năng suất lao động, làm lợi cho một số loại công việc song lại
làm tổn thương một số khác.
Thứ hai, trong khi thương mại rõ ràng là làm tăng thu
nhập quốc dân (và sự thịnh vượng), điều này không phải luôn đựơc hiểu là tạo ra
công ăn việc làm mới cho những người bị mất việc do sự cạnh tranh của hàng nhập
khẩu.
8.
Các
nguyên tắc cơ bản làm cho
hệ thống có hiệu quả hơn, và giảm bớt chi phí
Không
phân biệt đối xử chỉ là một trong những nguyên tắc của hệ thống thương
mại WTO. Những nguyên tắc khác gồm có:
*
Minh bạch. Thông tin rõ rằng về các chính sách, nguyên tắc và
quy định.
*
Tin chắc vào các điều kiện thương mại. Những
cam kết cắt giảm các hàng rào thương mại và làm tăng khả năng tiếp cận các thị
trường của một số nước cho các nước khác có sự ràng buộc pháp lý.
* Đơn
giản hoá và chuẩn hoá các thủ tục hải quan, xoá bỏ tình trạng quan
liêu, tập trung hoá cơ sở dữ liệu thông tin và các biện pháp khác được thiết
lập nhằm đơn giản hoá thương mại theo phương châm ‘kích thích thương mại’.
Tất cả những nguyên tắc này làm cho thương mại đơn
giản hơn, giảm bớt phí tổn cho các công ty, tăng niềm tin vào tương lai. Đổi
lại, điều đó cũng có nghĩa là có nhiều việc làm hơn, người tiêu dùng có hàng
hoá và dịch vụ tốt hơn.
9.
Hệ thống này bảo
vệ các chính phủ khỏi những quyền lợi hẹp hòi
Hệ thống GATT/WTO bao trùm một phạm vi rất rộng. Vì vậy, nếu trong một cuộc
thương lượng thương mại GATT/WTO có một nhóm áp lực vận động chính phủ của mình
phải coi nhóm là một trường hợp đặc biệt cần được bảo hộ thì chính phủ có thể
chống lại sức
ép bảo hộ bằng cách lập luận rằng chính phủ cần phải có một thoả thuận
trên phạm vi rộng để bảo đảm rằng mọi khu vực trong nền kinh tế đều có lợi.
10. Hệ thống khuyến
khích chính phủ hoạt động tốt
Theo các nguyên tắc của WTO, khi đã có cam
kết tự do hoá một khu vực thương mại nào đó, thì khó có thể đảo ngược
được. Các nguyên tắc cũng không khuyến khích những chính sách thiếu thận trọng.
Đối với giới kinh doanh, điều này có nghĩa là độ chắc chắn cao hơn và rõ ràng
hơn về các điều kiện thương mại. Đối với các chính phủ, điều này thường đồng
nghĩa với kỷ luật tốt.
Nhiều lĩnh
vực khác của các hiệp định WTO cũng có thể giúp giảm
bớt tệ nạn tham nhũng và chính phủ xấu xa. Sự minh bạch, các tiêu chí rõ
ràng hơn về các quy định đối với sự an toàn và chuẩn mực của sản phẩm, và sự không
phân biệt đối xử cũng giúp giảm bớt tình trạng gian dối và việc ra quyết định
mang tính độc đoán.
Thực sự các chính phủ đã dùng WTO như là một sức ép
bên ngoài đáng được hoan nghênh đối với các chính sách của họ.